Cá koi sinh sản là điềm lành, dự báo điều gì đó như là may mắn, là sinh tài lộc. Ý nghĩa của loài cá này xuất phát từ điển tích “cá chép vượt vũ môn hóa rồng” ở Trung Quốc. Cùng tìm hiểu về kỹ thuật nuôi cá koi sinh sản để tạo ra những con cá koi màu sắc tuyệt đẹp trong bài viết dưới đây.

Người xưa thường có câu: ” Bao giờ cá chép hóa rồng/ Bõ công cha mẹ bế bồng ngày xưa”. Khi phát triển đến một giai đoạn nhất định, cá ở tuổi trưởng thành, chúng sẽ sinh sản trong điều kiện môi trường thích hợp. Thông thường, sau khi phát triển ổn định ở môi trường nhân tạo 1 năm thi cá Koi có thể sinh sản tốt. Tuy nhiên, nếu xác định nhân giống cá Koi thì nên tạo một hồ nông, thoáng để sau khi cá đẻ có thể bắt cá bố mẹ ra ngoài.
Cá đẻ thường vào sáng sớm, cá trống luôn bám đuổi và thúc vào hông cũng như vùng bụng của cá mái. Cá mái 2- 3 năm tuổi có thể cho 150 đến 200 ngàn trứng/mỗi lần đẻ. Trứng rơi rãi bám lên khắp nơi trong bể: nền, cây thủy sinh, rễ bèo hay lục bình.
Chọn cá bố mẹ
Chọn cá bố mẹ là công việc đầu tiên và cực kì quan trọng để có được những giống Koi tốt, khỏe mạnh, sức miễn dịch cao. Chọn cá thuần chủng, không được chọn cá trong cùng một lứa, chỉ chọn cá cái hoặc chỉ chọn cá đực.
Cá đực có gờ nhám ở vây ngực, lỗ sinh dục lõm khi, vuốt nhẹ bụng phía gần lỗ sinh dục thấy có chất dịch màu trắng chảy ra. Cá cái: sờ vây ngực nhẵn, lỗ sinh dục lồi. Cá đực có nhiều núm tròn trên vây ngực, cá cái thì có thân hình tròn hơn.

Cần nuôi vỗ cá bố mẹ: diện tích ao 500 – 1.000 m2 hoặc lớn hơn, độ sâu 1,2 – 1,5 mét. Ao gần nguồn nước để có thể chủ động thay nước, mặt ao thoáng, không bóng cây che, trên bờ không có bụi rậm. Bờ ao cao hơn mực nước thủy triều cao nhất 0,5 m. Nuôi chung cá bố mẹ, mật độ 20 – 25 con/100 m2. Tỉ lệ đực: cái khi nuôi vỗ: 1: 2 hay 1: 3.
Chuẩn bị cho cá đẻ
Lựa chọn những con cá tốt nhất trong tổng số cá koi theo từng loại.
Với cá cái: Lật ngửa bụng cá, chọn những con bụng to, da bụng mềm đều, lỗ sinh dục sưng và có màu ửng hồng, trứng có độ rời cao, nếu vuốt nhẹ bụng cá từ ngực trở xuống cá tiết ra vài trứng.
Với cá đực: Chọn những con có tinh dịch màu trắng sữa, kiểm tra bằng cách vuốt nhẹ phần bụng gần lộ sinh dục. Tuy nhiên, không nên vuốt nhiều lần vì cá sẽ mất nhiều tinh dịch ảnh hưởng đến tỉ lệ thụ tinh.
Chuẩn bị bể đẻ và giá thể
Bể đẻ là hồ xi măng, hồ bạt đáy bằng phẳng và không có vật nhọn. Giăng lưới xung quanh bên trong với mục đích dễ thu gom cá bố mẹ sau khi sinh sản và tiện cho việc theo dõi cá sinh sản. Mực nước cấp vào bể đẻ ban đầu khoảng 0,5 m và phải lấy trước 2 ngày.

Cá koi là loài cá đẻ trứng dính trên cây cỏ thủy sinh nên giá thể là rất cần thiết. Có thể chọn bèo lục bình: vệ sinh sạch sẽ, ngắt bớt phần lá và rễ già để tạo chùm rễ thông thoáng, nên chọn phần rễ 30 cm, phần thân 20 cm là tốt nhất, ngâm vào nước muối 5% để sát trùng, loại bỏ ký sinh trùng khác.
Bố trí cho cá sinh sản
Phối màu: Khi tiến hành phối màu thì màu sắc không được phối một cách tùy tiện mà phải theo định hướng dưới đây:
–Cá bố mẹ đều có màu gấm vàng hay màu gấm bạc cho sinh sản riêng và không phối sinh sản với các màu sắc khác, để có được thế hệ cá con có màu sắc chủ yếu như cá bố mẹ.
– Cá bố mẹ tương đối có hai màu trên thân là đỏ, đen hay trắng, đen hay đỏ, trắng được cho sinh sản chung với cá có ba màu đỏ, đen, trắng.

Mật độ, tỉ lệ đực cái khi tham gia sinh sản
– Trung bình 0,5 – 1 kg cá cái/m2 bể đẻ (khoảng 2 cá cái/m2 bể đẻ).
– Tỉ lệ đực: cái tham gia sinh sản = 1,5/1 đến 2/1 để đảm bảo chất lượng trứng thụ tinh. Việc lựa chọn cá bố mẹ thường được tiến hành vào buổi sáng: 8 – 9 giờ, khi cá bố mẹ được lựa chọn phù hợp thì cá được đem lên bể đẻ, kích thích dưới ánh sáng mặt trời.
Độ chiếu sáng trung bình trên hồ là 8/24 giờ. Đến xế chiều, 16 – 17 giờ cho giá thể vào và tạo dòng nước chảy nhẹ vào hồ. Bố trí hệ thống sục khí để tăng cường oxy. Việc phơi nắng và tạo dòng chảy hay tăng cường oxy là các yếu tố kích thích sự sinh sản của cá.
Hoạt động sinh sản của cá
– Cá được đưa lên bể như trên sẽ đẻ trứng ngay vào hôm sau, khoảng 4 – 5 giờ sáng. Nếu cá chưa sinh sản thì phải bố trí lại từ đầu và tiếp tục sử dụng các yếu tố kích thích như ban đầu.
– Tương tự như cá vàng hay cá chép thường, trước khi sinh sản, có hiện tượng cá đực rượt đuổi cá cái. Dưới sự kích thích của nước mới, cá vờn đuổi nhau từ bên ngoài và chui rúc vào ổ đẻ, tốc độ vờn đuổi càng lúc càng tăng thì cá sẽ đẻ dễ dàng. Cá cái quẫy mạnh phun trứng, cá đực sẽ tiến hành thụ tinh nơi trứng vừa được tiết ra. Trong suốt quá trình sinh sản, cá đực luôn bám sát cá cái để hoàn tất quá trình sinh sản.

– Đối với trường hợp cá không sinh sản, cần vớt giá thể ra vào khoảng 9 – 10 giờ sáng hôm sau, hạ bớt một phần nước trong hồ, tiếp tục để cho cá được phơi nắng trong hồ đến xế chiều cho thêm nước mới vào để kích thích cá đẻ tiếp tục và cho giá thể vào. Tạo điều kiện môi trường như lần đầu, hôm sau cá sẽ đẻ lại.
Ấp trứng
– Thường xuyên cho nước chảy nhẹ nhàng hoặc thay một phần lượng nước trong thau ấp bằng lượng nước đã dự trữ sẵn. Thau trứng luôn được sục khí liên tục, nhất là trứng sắp nở. Tránh sự chiếu sáng trực tiếp của ánh sáng mặt trời.
– Trứng thụ tinh sau khoảng 24 giờ sẽ thấy hai mắt đen li ti. Quá trình phát triển phôi cần lượng oxy rất cao, nhất là thời điểm trước và sau khi trứng nở, vì cơ thể cá chuyển từ trạng thái phôi bất động sang trạng thái vận động, quá trình trao đổi chất tăng. Mặt khác, các enzym được tiết để phá vỡ mối liên kết màng trứng chỉ hoạt động trong điều kiện giàu oxy, nếu thiếu oxy thì enzym bị ức chế dẫn đến tỉ lệ nở thấp.
– Trong giai đoạn cá mới nở, cá dễ chết hàng loạt nếu trên bề mặt có lớp váng. Do thiếu oxy, vì vậy phải tăng cường sục khí sau khi trứng nở.

Ương cá bột
– Cá mới nở tự dưỡng bằng noãn hoàng trong vòng 3 ngày.
– Cá từ 3 ngày tuổi cá ăn phiêu sinh, bột đậu nành pha loãng trong nước. Sau giai đoạn này một số cá sẽ trổ màu nhưng chưa rõ nét.
– Sau 7 – 10 ngày có thể thả cá ra ao. Ao đã được chuẩn bị sẵn và được gây màu thật tốt . Nguồn thức ăn tự nhiên trong ao lúc này đóng vai trò vô cùng quan trọng. Tỉ lệ sống của cá bột phụ thuộc nhiều vào nguồn thức ăn tự nhiên này. Ao ương cá bột cần quản lý khắt khe nguồn cá tạp (diệt tạp trước khi thả cá bột, quản lý chặt chẽ nguồn nước ra vào ao thông qua cống, các hang mọi, trời mưa, nước tràn bờ,…).
– Sau khi thả ra ao vài ngày có thể cho cá tập ăn cám hỗn hợp, tăng dần lượng thức ăn.
– Việc chăm sóc trong giai đoạn ương quan trọng nhất là theo dõi và quản lý màu nước. Luôn giữ nước có màu xanh lá non, ao luôn được thông thoáng, mặt ao có gió lùa. Tùy điều kiện có thể thay nước 2 – 3 lần/tháng.

– Để phòng bệnh cho cá cần tuân thủ đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật từ quá trình chuẩn bị ao, bể đẻ, nuôi vỗ cá bố mẹ,… đến khâu quản lý ao ương cá con.
– Khi cá được khoảng 4 – 5 tháng tuổi, bắt đầu phát triển kỳ, vây theo kiểu dáng, màu sắc đặc trưng của cá là có thể thu hoạch để bán.
Lưu ý
Tuổi trưởng thành của cá chép từ tám tháng đến một năm tuổi. Mùa vụ sinh sản chính là mùa mưa, nhưng hiện nay do cá chép đã được thuần hóa nên có thể sinh sản tốt quanh năm.
Cá không chăm sóc trứng và có tập tính ăn trứng sau khi sinh sản. Sức sinh sản tương đối thực tế của cá: 97.000 trứng/ kg trọng lượng cá. Tuy nhiên, sức sinh sản này còn tùy thuộc vào điều kiện nuôi, chế độ dinh dưỡng và các yếu tố môi trường khác như: thời gian phát triển phôi khoảng 8 – 42 giờ ở nhiệt độ nước 26 – 310C.

Ngoài tự nhiên: cá đẻ ở vùng nước tù có rễ, cây cỏ thủy sinh, độ sâu khoảng 1 mét. Trong điều kiện nhân tạo: nếu có điều kiện tạo mưa nhân tạo, có giá thể là rễ cây lục bình hoặc xơ nilông, nước trong sạch, mát.
Đặc điểm của trứng: trứng dính, hình tròn, đường kính 1,2 – 1,3 mm, màu vàng trong, thời gian phát triển phôi: từ 36 – 40 giờ ở nhiệt độ 28 – 300C. Trong điều kiện nuôi ở nước ta, thời gian tái phát dục của cá đực khoảng 15 ngày, của cá cái khoảng 20 – 30 ngày. Thời gian tái phát dục của cá còn tùy thuộc vào bản thân loài và điều kiện sống, mùa vụ …
Hướng dẫn chi tiết cách nuôi cá Koi bột
Koi Utsurimono – Biểu tượng của sự kiên trì
Koi Chagoi – Biểu tượng của sự mạnh mẽ và quyền lực
Nguồn gốc, ý nghĩa của cá KOI – một biểu tượng văn hóa của Nhật Bản
Chuyện cá chép gặp nạn khi nhảy ra khỏi hồ: Họa lớn nhất là họa không biết đủ
Giải đáp thắc mắc – Cá Koi mini có lớn không?
Năm mới chơi cá Koi phong thủy mang lại may mắn, tài lộc
Trại cá giống Minh Xuân Koi Farm
Vệ sinh bể cá Koi – Minh Xuân Koi Farm
Sinh Sản cá Koi – Minh Xuân Koi Farm
Kiểm tra sức khỏe cá định Kỳ – Minh Xuân Koi Farm
Xử lý vôi ao nuôi cá Koi – Minh Xuân Koi Farm
Chăm sóc cá Koi hàng ngày – Minh Xuân Koi Farm
Chăm sóc chữa bệnh cho cá Koi
Sơn chống thấm hồ cá koi
Cách phân biệt cá koi và cá chép Nhật
Hướng dẫn cách tập cho cá Koi dạn người
Thiết bị, phụ kiện hồ Cá Koi
Cách chọn đèn UV cho hồ cá koi
Cá koi khủng 200 triệu đồng
Thùng nhựa nuôi cá koi – Nên hay không nên?
Hướng dẫn cách nuôi cá Koi sinh sản
Thông tin và cách chăm sóc cá bảy màu Koi
Tranh cá koi và ý nghĩa tranh cá chép phong thủy
Cách nuôi cá Koi trong hồ kiếng cho người mới bắt đầu chơi
Cách làm hồ cá koi mini đơn giản đúng kỹ thuật
Công viên Hồ Cá Koi Rin Rin Park – Điểm đến lý tưởng về du lịch xanh
Cá Koi Tancho: Biểu tượng của xứ sở Hoa anh đào
Ý nghĩa màu sắc cá Koi theo phong thủy
Cách thiết kế thùng lọc hồ cá Koi đơn giản, hiệu quả mà tiết kiệm
2 Comments
Cá Chép Koi khổng lồ đẹp nhất thế giới với giá gần 42 tỷ đồng
Cách chọn máy bơm hồ cá Koi phù hợp, tiết kiệm chi phí
Giá cá koi từ rẻ nhất đến đắt nhất cho người mới chơi
3 Comments
Tiến hành thiết kế bản vẽ hồ cá Koi cần những bước nào, vì sao nó lại quan trọng
Truyền thuyết cá Chép hóa rồng: Không trầy da tróc vẩy sao có thể vượt vũ môn
Cá Koi bị đỏ mình: Nguyên nhân và cách phòng
Thức ăn cho cá Koi trong từng giai đoạn, giúp cá mau lớn khỏe mạnh
Choáng ngợp trước cánh đồng cá Koi lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam
Cách làm bộ lọc hồ cá Koi đơn giản hiệu quả
Cách nuôi cá Koi khỏe mạnh, lên màu đẹp chuẩn
Cá Koi mini – lựa chọn tuyệt vời cho bể cá trong nhà
Các vấn đề cần lưu ý trước khi thi công hồ cá Koi và chi phí tham khảo
Cá koi bướm – Nữ hoàng của các loài cá cảnh
Hướng dẫn thiết kế hồ cá Koi đạt chuẩn cho ngôi nhà thêm xinh
Chi tiết giá bán cá Koi hiện nay cho người mới chơi
Cá chép Koi toàn tập – Thông tin hữu ích cho người mới chơi